Vestigingsgordel opwaarderen

In Dendermonde herinneren nog tal van bouwwerken aan de vesting en garnizoenplaats die de stad in vervlogen tijden ooit was. Veel van die monumenten, zoals de Hollandes Kazerne aan de Noordlaan, staan echter steeds meer te vervallen. Al jaren gaan in Dendermonde stemmen op voor meer aandacht voor deze vestingsgordel en het vele waardevol erfgoed dat die telt. Maar van concrete actie komt weinig in huis. "Tot 1906 had Dendermonde de status van vestingstad", schetst Tomas Roggeman. "De militair-strategische bestemming brak de stad meermaals zuur op met grote verwoestingen. Toen de militaire infrastructuur indertijd zou ontmanteld worden, werd dit dan ook positief onthaald. De fortengordel werd meermaals doorstoken om de stad te kunnen uitbreiden of ontsluiten. Het was uiteindelijk geldgebrek dat de verdere sloop verhinderde. En na WOII groeide de belangstelling voor deze getuigen van jaren van militaire defensie. Ondertussen zijn de Mechelse en Brusselse Poort als monument beschermd en gerestaureerd. Maar andere constructies, beschermd en onbeschermd, bevinden zich in staat van verval. En dat is een heel spijtige zaak."

Door een totaalplan voor heel de vestingsgordel wil N-VA het verdere verval een halt toeroepen. "Vroegere forten en bunkers, zoals niet alleen de Hollandse Kazerne, maar ook bijvoorbeeld Bastion V aan de Leopold II-laan moeten in hun oude glorie hersteld", zegt Marius Meremans, momenteel schepen van Cultuur. "Deze monumenten uit een ver verleden hebben een enorm potentieel om aan stadsvernieuwing te doen. Als we daar creatief op inspelen, kunnen we ook het dagelijks leven van de inwoners aangenamer maken. Natuurlijk moet alles gebeuren met respect voor de historische waarde." Ook het kostenplaatje van een dergelijke operatie is onderzocht. "Door te restaureren kunnen elders kosten uitgespaard worden", zegt Meremans. "Van Bastion V op vraag van de jeugd repetitieruimte maken, bespaart de kost van een nieuwbouw voor dit doel uit. En er zijn allerlei soorten subsidies, Europees en Vlaams. Er staan trouwens Europese experts ter beschikking om te helpen een nuttige toekomst uit te denken voor forten en bunkers en dat bespaart kosten van dure studiebureaus." Het actieplan staat op de programmalijst van N-VA. "Want we zijn overtuigd van de noden", klinkt het.

Ook andere Dendermondse partijen ontkennen niet dat de vestingsgordel een belangrijk gegeven is voor Dendermonde. "Dit is inderdaad voor iedereen belangrijk", zegt burgemeester Piet Buyse (CD&V). "Eigenlijk zijn deze restanten topattracties voor onze stad. Alleen zijn de middelen van de stad te beperkt en dus moeten er altijd keuzes gemaakt worden. Dit in één groot restauratiedossier steken, lijkt me niet zo realistisch. Dat is een enorm groot werk, mét duur prijskaartje. In het verleden werden al studies uitgevoerd hierrond en telkens vielen die stil omdat de prijs te hoog opliep."

Voor oppositiepartij Open Vld komt het er in dit dossier vooral op aan om aan te kloppen bij hogere overheden. "En daar druk op de ketel te zetten en te blijven aandringen om werk te maken van een project en subsidie uit te keren", zegt Hilde Dierickx. "Ikzelf heb al meermaals gepleit voor een aanpak van de Hollandse Kazerne. Hoe langer dit complex blijft verkommeren, hoe duurder dit zal worden. Vooral instandhoudingswerken moeten, lijkt mij, de nodige aandacht krijgen."